HOME PAGE – LIST OF CONTRIBUTORS –  ARCHIVE ­– HOW TO REGISTER – Accommodation –  WEBSITES

 

 

Eleni Andriakaina – summary

– ΕλΕνη ΑνδριΑκαινα –

 

[University of Thessaloniki]

 

"Thoughts on a Historical Sociology of Rebetiko and of "Rebetology": Rebetiko as a Cultural Object"

 

"Σκέψεις για μια ιστορική κοινωνιολογία του ρεμπέτικου και της “ρεμπετολογίας”: το ρεμπέτικο ως πολιτισμικό αντικείμενο"

 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Στο κείμενο αυτό διατυπώνονται ορισμένες σκέψεις και προβληματισμοί όσον αφορά τη μελέτη του ρεμπέτικου τραγουδιού. Συγκεκριμένα στο πρώτο μέρος επιχειρείται η αναφορά στα βασικά στοιχεία δύο προσεγγίσεων των πολιτισμικών φαινομένων οι οποίες   εκβάλλουν και στην πραγμάτευση του ρεμπέτικου.

 

Η πρώτη, με μαρξιστικές κυρίως καταβολές, ανάγει το ρεμπέτικο λόγο στις συνθήκες παραγωγής του και δίνει έμφαση στους παραγωγούς του. (εδώ γίνεται λό5γος για την “αλλοίωση” του είδους κατά τη διαδικασία εμπορευματοποίησής του).

 

Η δεύτερη, με γλωσσολογικές κυρίως αναφορές, καθώς θεμελιώνεται στην ιδέα της αυτονομίας του σημαίνοντος, αποσυνδέει το ρεμπέτικο λόγο από τις προθέσεις και το νόημα των παραγωγών του και συνεπώς δίνει έμφαση στους καταναλωτές του είδους (η άποψη αυτή κάνει λόγο για την ανάγκη απομυθοποίησης του ρεμπέτικου και εστιάζει στην αποκέντρωση των νοημάτων του ρεμπέτικου λόγου).

 

Η πρώτη προσέγγιση ελέγχεται στο βαθμό που ο τρόπος με τον οποίο τελικά προσεγγίζει το φαινόμενο καταλήγει τελικά στην υποστασιοποίηση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Ωστόσο, και η δεύτερη δεν φαίνεται άμοιρη προβλημάτων στο βαθμό που τείνει να ταυτίζει τις συνθήκες παραγωγής του ρεμπέτικου λόγου με την παραγωγικότητά του, τις συνθήκες κατανάλωσής  (ανάγνωσής) του.

 

Στο δεύτερο μέρος του κειμένου επιχειρούμε να δοκιμάσουμε κατά πόσο η θεώρηση  του ρεμπέτικου ως πολιτισμικού αντικειμένου (cultural object) μπορεί να θεραπεύσει τις αδυναμίες που προέρχονται από τις δύο αυτές συγκεκριμένες θεωρητικές παραδόσεις.  Η έννοια του πολιτισμικού αντικειμένου αναφέρεται σε τεχνήματα τα οποία αποσπώνται από τα πλαίσια παραγωγής τους και διακρίνονται από τα υπόλοιπα προιόντα εργασίας ως προς το ότι είναι επιδεκτικά διευρυμένης σημείωσης.

 

Στην κατεύθυνση αυτή υποστηρίζουμε ότι τόσο η μελέτη των συνθηκών παραγωγής του ρεμπέτικου, η διερεύνηση των νοημάτων που είχε για τους ρεμπέτες, όσο και η μελέτη της κατανάλωσής του και επανοηματοδότησής του από άτομα και ομάδες με κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά που διαφέρουν από αυτά των άμεσων παραγωγών του, αποτελ ούν αξεχώριστες όψεις της ίδιας ενιαίας ιστορικής διαδικασίας, της ιστορίας του ρεμπέτικου τραγουδιο.

 

E-mail address of author: ntheotok@++panteion.gr

 

[please remove the ++ sign, which we place here to avoid junk mailings]

 

 

HOME PAGE – LIST OF CONTRIBUTORS –  ARCHIVE ­– HOW TO REGISTER – Accommodation –  WEBSITES